Remont mieszkania z lat 70 – Metamorfoza 2025

Zapraszam w niezwykłą podróż do wnętrz, gdzie czas stanął w miejscu – do mieszkań z lat 70. Nasz dzisiejszy bohater, remont mieszkania z lat 70, to nie tylko odświeżenie ścian, to prawdziwa transformacja z przestrzeń przesiąkniętej przeszłością w nowoczesne, funkcjonalne gniazdko. Zatrzymać się w tej epoce to jak wylądować w innym świecie – masowe meble, dominacja beżów i żółci, no i te nieszczęsne, wiszące stropy! Ale co jeśli powiem Ci, że po totalnej metamorfozie, wymagającej zerwania tynków i podłóg, po duchach minionych lat nie pozostał ślad? To jest właśnie sedno - remont mieszkania z lat 70 pozwala nadać mu nowe życie i sprawić, że będzie komfortowe.

Rozpoczęcie remontu mieszkania z lat 70 na rynku wtórnym, zwłaszcza w starym budownictwie, wymaga gruntownego podejścia, można wręcz powiedzieć, że trzeba coś "zepsuć", żeby później było lepiej. Pierwszym krokiem jest zazwyczaj zerwanie tynków i wszelkich starych okładzin. Pod posadzką często czai się niemiła niespodzianka w postaci parkietu klejonego na subit, który wymaga usunięcia przez wyspecjalizowaną firmę, co generuje dodatkowe koszty i utrudnienia. Po usunięciu starej warstwy, niezbędne jest dokładne wyrównanie ścian, sufitów i podłóg – to podstawa, bez której dalsze prace wykończeniowe są praktycznie niemożliwe.

Wymiana instalacji w starym budownictwie

Kiedy decydujemy się na gruntowny remont mieszkania z lat 70, wymiana instalacji to często punkt, którego nie da się pominąć. Stare instalacje elektryczne wykonane z aluminium lub zużyte przewody miedziane, których izolacja bywa w opłakanym stanie, stanowią realne zagrożenie pożarowe. Wymiana polega na ułożeniu nowej sieci przewodów, często z podziałem na niezależne obwody dla poszczególnych pomieszczeń czy sprzętów, co zwiększa bezpieczeństwo i komfort użytkowania.

Podobnie rzecz ma się z instalacją wodno-kanalizacyjną. Rury stalowe z tamtego okresu często są mocno skorodowane, co skutkuje niskim ciśnieniem wody, a nawet wyciekami. Zastąpienie ich nowoczesnymi systemami, np. z rur PEX czy PP, gwarantuje długowieczność i bezproblemowe użytkowanie. Wymiana instalacji to inwestycja, która procentuje w przyszłości, eliminując potencjalne problemy i zapewniając spokój ducha. Choć jest to kosztowny i czasochłonny etap, warto się na niego zdecydować. Zdarza się, że po odkryciu ścian, okazywało się, że instalacja elektryczna jest w na tyle fatalnym stanie, że jej wymiana staje się priorytetem, wręcz wymogiem, a nie opcją.

Pamiętajmy, że w starym budownictwie często brak uziemienia i instalacji trójprzewodowej, co ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo, szczególnie przy korzystaniu z nowoczesnego sprzętu AGD. Dodanie dodatkowych punktów elektrycznych czy przeniesienie gniazdek i włączników na wygodniejszą wysokość (standardowo 110 cm dla gniazdek i 140 cm dla włączników) znacząco poprawia funkcjonalność mieszkania. Przemyślana lokalizacja gniazdek w kuchni czy łazience to klucz do ergonomicznej przestrzeni, a rozmieszczenie oświetlenia powinno być dopasowane do planowanej funkcji pomieszczenia i rozkładu mebli.

Koszty wymiany instalacji mogą być zróżnicowane, ale średnio za punkt elektryczny (gniazdko, włącznik, wypust oświetleniowy) wraz z materiałem (przewody, puszki, peszle) zapłacimy od 100 do 200 zł. W przypadku instalacji wodno-kanalizacyjnej, cena zależy od ilości punktów (kranów, odpływów) i zakresu prac, ale orientacyjnie za punkt wod-kan można przyjąć 200-400 zł. Przy mieszkaniu o powierzchni 50 m², wymiana całej instalacji elektrycznej (ok. 25-30 punktów) i wod-kan (ok. 6-8 punktów w kuchni i łazience) może wynieść od 5000 do nawet 10000 zł lub więcej, w zależności od złożoności prac i wyboru materiałów. Inwestycja ta zwraca się w perspektywie długoterminowej, zapewniając bezproblemowe i bezpieczne użytkowanie mieszkania przez wiele lat.

Nie bez znaczenia jest również wymiana pionów wentylacyjnych w łazience i kuchni. Często są one zapchane lub zbyt małe, co skutkuje słabą wentylacją i problemami z wilgocią. Wykonanie prawidłowo działającej wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej to klucz do zdrowego klimatu w mieszkaniu i uniknięcia problemów z pleśnią czy grzybami. Dobra wentylacja w pomieszczeniach takich jak kuchnia i łazienka jest niezwykle istotna dla komfortu i zdrowia mieszkańców, a jej brak potrafi uprzykrzyć życie bardziej niż brak gniazdka w odpowiednim miejscu. Pamiętam historię klienta, u którego po kilku latach mieszkania w wyremontowanym mieszkaniu zaczęła pojawiać się pleśń na ścianach – okazało się, że problem tkwił w niedrożnym kanale wentylacyjnym, którego wymiana nie była wzięta pod uwagę podczas pierwotnego remontu mieszkania z lat 70.

Warto również pomyśleć o dodatkowych udogodnieniach, takich jak instalacja multiswitch dla telewizji kablowej czy rozprowadzenie okablowania sieciowego w całym mieszkaniu. W erze wszechobecnego internetu, posiadanie gniazdek sieciowych w strategicznych miejscach znacznie zwiększa komfort pracy i rozrywki, eliminując problemy z zasięgiem Wi-Fi i zapewniając stabilne połączenie. Choć może wydawać się to drobnostką, późniejsze wiercenie dziur i prowadzenie kabli po ścianach jest znacznie bardziej kłopotliwe niż wykonanie instalacji na etapie gruntownego remontu.

Na koniec, nie zapomnijmy o kwestiach bezpieczeństwa – montaż nowej rozdzielni elektrycznej z odpowiednią liczbą bezpieczników i zabezpieczeń przeciwprzepięciowych to absolutna podstawa. W przypadku starej instalacji często mieliśmy do czynienia z jednym czy dwoma bezpiecznikami na całe mieszkanie, co było zdecydowanie niewystarczające dla potrzeb współczesnych gospodarstw domowych. Nowoczesne rozdzielnie pozwalają na precyzyjny podział obwodów i skuteczną ochronę przed przeciążeniem czy zwarciem, co znacząco wpływa na bezpieczeństwo mieszkańców i ich mienia. Bezpieczeństwo to priorytet, a nowa instalacja elektryczna w mieszkaniu z lat 70 to fundament bezpiecznego domu.

Nowe podłogi i tynki – klucz do świeżego wnętrza

Po zakończeniu etapu prac rozbiórkowych i wymianie instalacji, przychodzi czas na nadanie wnętrzu nowego kształtu i charakteru – położenie nowych tynków i podłóg to nie tylko estetyka, ale i klucz do świeżego, gładkiego i równego wnętrza. Stare tynki z lat 70. często bywają krzywe, popękane i pylące, co uniemożliwia uzyskanie idealnie gładkich ścian gotowych do malowania czy tapetowania. Nowe tynki, najczęściej gipsowe, pozwalają na uzyskanie perfekcyjnie równych powierzchni, a dodatkowo poprawiają akustykę pomieszczenia. Z moich doświadczeń wynika, że nawet najbardziej malownicze "nierówności" na ścianach z lat 70. rzadko bywają zamierzone i zazwyczaj wymagają skorygowania.

Wybór tynków jest szeroki – od tradycyjnych gipsowych, poprzez tynki maszynowe, aż po tynki ozdobne. W przypadku remontu mieszkania z lat 70, najczęściej stosuje się tynki gipsowe ze względu na ich gładkość i łatwość obróbki. Tynki te można nakładać ręcznie lub maszynowo, przy czym druga metoda jest szybsza i pozwala na uzyskanie bardziej równych powierzchni, zwłaszcza na dużych płaszczyznach. Warto pamiętać o konieczności zagruntowania ścian przed tynkowaniem, co zwiększa przyczepność tynku do podłoża i zapobiega powstawaniu pęcherzy powietrza. Gruntowanie to taki mały krok, który ma ogromne znaczenie dla finalnego efektu i trwałości tynku.

Co do podłóg – po usunięciu starej nawierzchni i wyrównaniu podłoża wylewką samopoziomującą, otwiera się przed nami szeroki wachlarz możliwości. Panele laminowane, winylowe, płytki ceramiczne, gres, parkiet, deski warstwowe – wybór zależy od funkcji pomieszczenia, preferencji estetycznych i budżetu. W salonie i sypialniach popularne są panele laminowane czy winylowe ze względu na ich trwałość i łatwość montażu, a także na to, że są często cieplejsze w dotyku niż płytki. W kuchni i łazience królują płytki ceramiczne i gres, ze względu na ich odporność na wilgoć i łatwość utrzymania w czystości. A co jeśli marzymy o prawdziwym drewnie? Parkiet lub deski warstwowe nadadzą wnętrzu szlachetności i ponadczasowego charakteru.

Koszt położenia nowych tynków waha się od 30 do 50 zł/m² (robocizna + materiał). W przypadku podłóg, cena jest bardziej zróżnicowana. Położenie paneli laminowanych to koszt około 20-40 zł/m² (robocizna), paneli winylowych – 30-50 zł/m² (robocizna), płytek ceramicznych – 50-100 zł/m² (robocizna), a parkietu lub deski warstwowej – 80-150 zł/m² (robocizna) lub więcej, w zależności od wzoru i sposobu układania. Decydując się na remont mieszkania z lat 70, musimy być gotowi na pewien wydatek, ale nowe podłogi i ściany odwdzięczą się nam estetyką i trwałością na lata.

Warto również rozważyć zastosowanie listew przypodłogowych, które estetycznie maskują szczelinę dylatacyjną między podłogą a ścianą i dodają wykończeniowego sznytu. Dostępne są w różnych materiałach (PCV, MDF, drewno) i wzorach, dzięki czemu można dopasować je do stylu wnętrza. Nawet najpiękniejsza podłoga wygląda niedokończone bez odpowiednio dobranych listew – to jak wisienka na torcie, która dopełnia całości. Wyobraź sobie przestronne mieszkanie z lat 70., gdzie po zdjęciu starych tapet i wyrównaniu ścian pojawia się idealnie gładka powierzchnia, gotowa na przyjęcie nowego koloru. A na podłodze, zamiast wytartego subitu, błyszczą nowoczesne panele lub stylowy parkiet – to właśnie moc nowych tynków i podłóg.

Jeśli mamy do czynienia z mieszkaniem na parterze lub w piwnicy, warto zastanowić się nad dodatkową izolacją przeciwwilgociową pod wylewką i podłogą, aby uniknąć problemów z zawilgoceniem w przyszłości. Stare budownictwo, szczególnie to z lat 70., bywa kapryśne w kwestii wilgoci, dlatego lepiej dmuchać na zimne i zabezpieczyć się przed ewentualnymi problemami, które mogą pokrzyżować nasze plany remontu. Zastosowanie odpowiedniej izolacji to inwestycja w zdrowie i komfort mieszkańców.

Pamiętajmy, że wybierając materiały wykończeniowe, warto zwrócić uwagę na ich jakość i trwałość. Tanie rozwiązania mogą okazać się pozornymi oszczędnościami, które w przyszłości będą wymagały kosztownych napraw. Lepiej zainwestować w sprawdzone produkty od renomowanych producentów, które posłużą nam przez wiele lat i zachowają swój wygląd. W końcu remont mieszkania z lat 70 to projekt na lata, a nie tylko na sezon, prawda?

Aranżacja funkcjonalnej kuchni i łazienki w mieszkaniu z lat 70

Kuchnia i łazienka to serce każdego mieszkania, a w przypadku remontu mieszkania z lat 70 stanowią często największe wyzwanie. Małe rozmiary, nietypowe kształty, a do tego "nieprzesuwalne" piony wodno-kanalizacyjne i wentylacyjne potrafią napsuć krwi nawet doświadczonym projektantom. Kluczem do sukcesu jest tutaj przemyślany układ funkcjonalny, który pozwoli maksymalnie wykorzystać dostępną przestrzeń. Często oznacza to konieczność rezygnacji z niektórych pomysłów i pójścia na ustępstwa, które narzucają istniejące instalacje – to jest moment, gdy trzeba wykazać się kreatywnością i znaleźć optymalne rozwiązania w narzuconych ramach.

W małej kuchni, takiej jak ta w mieszkaniu z lat 70., każdy centymetr kwadratowy jest na wagę złota. Warto zastosować rozwiązania, które optycznie powiększą przestrzeń i zwiększą jej funkcjonalność. Jasna kolorystyka ścian i mebli, zastosowanie szafek wiszących do sufitu, sprytne systemy przechowywania wewnątrz szafek, a także odpowiednie oświetlenie potrafią zdziałać cuda. Zastosowanie zabudowy pod wymiar pozwoli na idealne dopasowanie mebli do kształtu i wymiarów pomieszczenia, maksymalnie wykorzystując dostępną przestrzeń i omijając przeszkody takie jak piony czy wnęki. Kiedyś w rozmowie z projektantem usłyszałem, że w małej kuchni każdy kąt musi pracować, a meble na wymiar są w tej kwestii nieocenione.

Jeśli chodzi o łazienkę – metraż 2,9 m² to prawdziwe wyzwanie, które wymaga całkowitej zmiany układu funkcjonalnego. Zamiast wanny, często lepiej zdecydować się na prysznic z odpływem liniowym, co pozwala zaoszczędzić cenne miejsce i stworzyć bardziej przestronne wnętrze. Wiszące szafki i lustro z ukrytym schowkiem optycznie powiększą łazienkę i zapewnią dodatkowe miejsce do przechowywania kosmetyków i akcesoriów. Warto zainwestować w dobrej jakości armaturę i ceramikę, które posłużą nam przez lata. Pamiętajmy, że w małej łazience każdy detal ma znaczenie, a funkcjonalność powinna iść w parze z estetyką.

Koszty aranżacji kuchni i łazienki są mocno zróżnicowane i zależą od wyboru mebli, sprzętu AGD, armatury i materiałów wykończeniowych (płytki, fugi itp.). Meble kuchenne na wymiar to wydatek od 1500 do 3000 zł za metr bieżący zabudowy, a do tego trzeba doliczyć koszt blatu, sprzętu AGD i oświetlenia. Remont łazienki, w zależności od standardu wykończenia i rozmiaru pomieszczenia, może kosztować od 8000 do 20000 zł lub więcej. Te pomieszczenia, choć niewielkie, pochłaniają znaczną część budżetu przeznaczonego na remont mieszkania z lat 70. Warto więc dokładnie zaplanować wydatki i wybrać rozwiązania, które będą zarówno funkcjonalne, jak i estetyczne.

Płytki ceramiczne to jeden z najpopularniejszych materiałów wykończeniowych w kuchni i łazience. Na rynku dostępna jest ogromna różnorodność wzorów, kolorów i rozmiarów, co pozwala na stworzenie unikalnego charakteru wnętrza. Pamiętajmy o wyborze odpowiedniej fugi – epoksydowa fuga jest bardziej odporna na zabrudzenia i wilgoć, co jest szczególnie ważne w pomieszczeniach narażonych na częste zalewanie. W łazience warto również zastosować wentylator z higrostatem, który automatycznie włączy się, gdy poziom wilgoci przekroczy określony próg, zapobiegając powstawaniu pleśni i grzybów. To drobny szczegół, ale ma ogromny wpływ na komfort i zdrowie mieszkańców.

Jeśli metraż kuchni pozwala, można rozważyć wydzielenie niewielkiej strefy jadalnianej – nawet mały stolik i dwa krzesła stworzą komfortowe miejsce do spożywania posiłków. Warto pamiętać o dobrym oświetleniu – lampy podszafkowe doświetlą blat roboczy, a wisząca lampa nad stołem stworzy przytulną atmosferę. W łazience kluczowe jest oświetlenie lustra – światło powinno być rozproszone i pozbawione cieni, co ułatwi codzienną pielęgnację. Aranżacja oświetlenia w każdym pomieszczeniu powinna być przemyślana i dopasowana do jego funkcji i potrzeb użytkowników.

Na koniec, nie zapominajmy o dekoracjach i dodatkach, które nadadzą wnętrzu indywidualnego charakteru. Rośliny doniczkowe, obrazy, lustra w ozdobnych ramach, a także kolorowe ręczniki czy tekstylia mogą całkowicie odmienić wygląd kuchni i łazienki, nawet przy ograniczonym budżecie. Czasami małe akcenty potrafią zdziałać cuda i nadać wnętrzu ten "wow" efekt, którego szukamy podczas remontu mieszkania z lat 70.

Kolorystyka i meble w odmienionym wnętrzu

Po przejściu przez wymagający etap remontu, przyszła pora na to, co tygrysy lubią najbardziej – aranżację wnętrza, wybór kolorystyki i mebli, które nadadzą mieszkaniu indywidualnego charakteru. Remont mieszkania z lat 70 to doskonała okazja, by uwolnić się od ciężkiej, przytłaczającej stylistyki minionych dekad i stworzyć przestrzeń, która będzie odpowiadać naszym współczesnym potrzebom i gustom. Wybór kolorystyki to jeden z najważniejszych etapów aranżacji wnętrz – potrafi całkowicie odmienić charakter pomieszczenia, optycznie je powiększyć lub pomniejszyć, a także wpłynąć na nasze samopoczucie. Jasne, stonowane barwy, inspirowane naturą (np. błękity, zielenie, beże, szarości), sprawiają, że wnętrze staje się jasne, przestronne i relaksujące, czego często brakuje w mieszkaniach z tamtych lat. Zastosowanie kontrastowych akcentów kolorystycznych na jednej ścianie czy w dodatkach dodaje wnętrzu dynamiki i charakteru.

Zastosowanie tzw. bloków barwnych, czyli malowanie części ściany lub fragmentu sufitu na inny kolor, potrafi optycznie "podnieść" wizualnie stropy i nadać pomieszczeniu bardziej nowoczesny wygląd. Jest to szczególnie przydatne w mieszkaniach z lat 70., gdzie wysokość pomieszczeń bywa niska, a stropy wydają się przytłaczające. Umiejętne połączenie kolorów i form może zdziałać prawdziwe cuda i sprawić, że nawet niewielkie pomieszczenie będzie wydawało się większe i bardziej przestronne. Z własnego doświadczenia wiem, że odpowiednio dobrana kolorystyka potrafi całkowicie odmienić odbiór przestrzeni.

Strefa dzienna, czyli salon, to serce mieszkania, gdzie spędzamy najwięcej czasu, relaksując się, bawiąc czy przyjmując gości. Tutaj kluczowe jest zapewnienie odpowiedniej ilości miejsca do przechowywania, co było jednym z priorytetów w prezentowanym mieszkaniu. Duże szafy, pojemne regały, a także sprytne schowki i ukryte szafki pozwalają utrzymać porządek i estetykę wnętrza. Dobrym rozwiązaniem jest długa zabudowa w salonie, którą można urozmaicić regałem między szafami, co odciąża wizualnie przestrzeń i nadaje jej lekkości. Myślę, że każdy z nas marzy o uporządkowanej przestrzeni, gdzie wszystko ma swoje miejsce – w remontowanym mieszkaniu z lat 70 jest to często możliwe dzięki sprytnym rozwiązaniom meblowym.

Wydzielenie strefy jadalni kolorem, który przechodzi ze ściany na sufit, to świetny sposób na optyczne skrócenie długiego i wąskiego pomieszczenia. Ten zabieg architektoniczny nie tylko wyznacza funkcjonalną strefę, ale również dodaje wnętrzu charakteru i dynamiki. Centralnym punktem salonu może być drewniany, rozkładany stół, który pomieści zarówno domowników, jak i gości. Funkcjonalne meble, które można dostosować do aktualnych potrzeb, są nieocenione w mieszkaniach o ograniczonym metrażu. Pamiętam, jak w jednym z projektów klient zdecydował się na stół chowany w szafie, co było genialnym rozwiązaniem w maleńkiej jadalni – takie nietypowe rozwiązania często ratują sytuację.

Nie zapominajmy o naszych czworonożnych przyjaciołach – zaprojektowanie specjalnych, piętrowych półek dla kota, które mogą służyć do wspinania się i obserwacji, to przykład personalizacji wnętrza, które uwzględnia potrzeby wszystkich domowników. Takie drobne detale sprawiają, że mieszkanie staje się prawdziwym domem, w którym wszyscy czują się komfortowo i bezpiecznie. Salon, choć pełni wiele funkcji, może pozostać oddzielnym pomieszczeniem, jednak stylistycznie powinien nawiązywać do reszty mieszkania, tworząc spójną i harmonijną całość. Spójność stylistyczna to klucz do stworzenia przyjemnej dla oka i komfortowej przestrzeni.

Jeśli chodzi o koszt mebli, jest on niezwykle zróżnicowany i zależy od materiałów, jakości wykonania i marki. Sofa do salonu może kosztować od 1000 do 10000 zł i więcej, regał od 300 do 3000 zł, a stół z krzesłami od 500 do 5000 zł. Meble na wymiar, choć droższe, gwarantują idealne dopasowanie do wnętrza i maksymalne wykorzystanie przestrzeni. Kompleksowy remont mieszkania z lat 70, wraz z wyposażeniem go w nowe meble, to znaczący wydatek, ale inwestycja ta przekłada się na komfort i estetykę wnętrza na wiele lat.

Oprócz mebli, warto zainwestować w odpowiednie oświetlenie – lampy sufitowe, wiszące, kinkiety, lampy podłogowe i stołowe pozwalają stworzyć różnorodne nastroje i podkreślić poszczególne strefy w pomieszczeniu. Ciepłe, rozproszone światło w strefie relaksu, jasne, skupione światło nad blatem roboczym w kuchni, a do tego punktowe oświetlenie akcentujące obrazy czy dekoracje – dobrze zaplanowane oświetlenie to klucz do funkcjonalnego i przytulnego wnętrza. To, w jaki sposób oświetlamy przestrzeń, ma ogromny wpływ na jej odbiór i nasze samopoczucie.

Dekoracje i dodatki – poduszki, koce, obrazy, plakaty, rośliny doniczkowe, wazony z kwiatami – to one nadają wnętrzu charakteru i sprawiają, że staje się ono "nasze". Wybierając dodatki, warto kierować się własnym stylem i gustem, tworząc przestrzeń, w której będziemy czuć się komfortowo i swobodnie. Małe rzeczy potrafią zdziałać cuda i nadać wnętrzu ten "czynnik X", który odróżni je od sztampowych aranżacji. Remont mieszkania z lat 70 to szansa na stworzenie wnętrza z duszą, które będzie odzwierciedlać naszą osobowość.

Q&A - Remont mieszkania z lat 70

Jakie są najczęstsze problemy w mieszkaniach z lat 70?

W mieszkaniach z lat 70 często spotyka się stare, zużyte instalacje elektryczne i wodno-kanalizacyjne, nierówne ściany i podłogi, niskie stropy, a także niefunkcjonalny układ pomieszczeń, zwłaszcza w kuchniach i łazienkach.

Czy warto wymieniać wszystkie instalacje podczas remontu?

Zaleca się wymianę starych instalacji elektrycznych i wodno-kanalizacyjnych, ponieważ często są one w złym stanie technicznym i stanowią zagrożenie. Choć jest to kosztowny etap, zapewnia bezpieczeństwo i bezproblemowe użytkowanie mieszkania przez lata.

Jakie materiały wykończeniowe najlepiej sprawdzą się w mieszkaniu z lat 70?

Wybór materiałów zależy od preferencji i budżetu. Na ściany najczęściej stosuje się tynki gipsowe, a na podłogi panele laminowane, winylowe, płytki ceramiczne lub drewno. Warto wybierać materiały trwałe i łatwe w utrzymaniu czystości.

Czy da się powiększyć optycznie małe pomieszczenia w mieszkaniu z lat 70?

Tak, można zastosować jasną kolorystykę ścian i mebli, duże lustra, sprytne oświetlenie, a także zabudowę meblową pod wymiar, która maksymalnie wykorzysta dostępną przestrzeń.

Na co zwrócić uwagę przy aranżacji kuchni i łazienki w starym budownictwie?

W małych kuchniach i łazienkach kluczowy jest przemyślany układ funkcjonalny. Warto rozważyć prysznic zamiast wanny, zastosować wiszące szafki i sprytne systemy przechowywania. Należy również pamiętać o dobrej wentylacji.